MoneroBahceCom Duyrulur
Monero.garden'daki makaleleri turkceye cevirmeyi tamamladim. Yaklasik bir haftami aldi. Elimizde yeni gelenleri icin yonlendirmek icin iyi bir kaynak olduguna inaniyorum. Bu sebeple MoneroBahce.com adresini Monero'ya yeni baslayanlara gondermekten cekinme.
Ceviri uzerine birkac notlar
Teknik konular icinden ciktiklari kulturun dili ile ses bulmaya baslar. Teknik gelismeler, yontemler ve aletler uzakta icat olunca, onlarin adlari da uzaktakilerin dilinden olur. Internet'i icat eden batililarin, bu icatlarinin hemen ardindan, icat ettikleri seye, "genel ag" vs. demelerini bekleyemezsin; elbette adini "Internet" koyacaklar, ve sen de o dili konusacaksin.
Belki de turk kulturunun son 300 yildir falan eksik, geride kaldigini acikca hissettiren seylerden birisi de bu: elimizdeki yeni aletlerle birlikte bir dolu yabanci kelime de dilimize girdi. Bir gecede router, email, streaming, AI, crypto, smartphone, chat, laptop, data, wifi headphone, headset, VR/AR, blockchain, network, decentralize, podcast, vs. gibi terimlerin istilasi altinda dedemizin dilini konusmaz hale geldik.
Simdi, bunu okuyup da benim kuru "vatan millet sakaryaci" oldugumu dusunme. Aksine, TR'deki koyunlar surusu ile dalga gecer bir havayla bunu yazmaktayim. Elbette koyuncuk, agzinda egreti sekilde geveledigin kelimeler senin o cok gavur dedigin herifler tarafindan sokuldu oraya. Simdi sus ve gevelemeye devam et.
Hayir, bay koyun, bunu soylememin sebebi belki de sendeki gerizekali uykusunu bir nebze uyandiracak, "bak teknik gelismelerde ipi onde cekmezsen, arkadan iple cekilirsin," gercegini sana sezdirecek olasiliginda oldugumu dusunmek. Hayir mi? Uykuya devam. Ama unutma, yarin obur gun savas ucagina ihtiyacin oldugunda, cok sovup dovdugun "batililarin ajani" dedigin benim gibi tipler etrafinda olmayacak. Domates tarlasi ile 21'inci bir yuzyil devleti ayakta kalamayacagini anlayacak misin o zaman acaba? Veya bir cami ve bir tarla ile oz egemen simulasyonu matrisi icinde koyuncuk koyuncuk tepismeye devam mi edeceksin?
Sozum meclisten disari, elbette. Karapara okurlari olarak bizler turk milletinin en seckinleriyiz. Parlaklarin da en parlaklari. Bizler en zekilerine sahibiz, degil mi beyler? Ben karapara okurunun zeki, yetkin ve ahlaksizini severim.
Konuyu tekrar ceviriye getirelim: Monero gibi teknik bir konuyu turkceye cevirmek chatgpt ile yapilacak bir is degil. Yaparsin, ama hakkini veremezsin. MoneroBahcesi'nde %0 yapay zeka dil modeli kullanilmistir (sadece benim turkce karakter eksigi klavyemden cikan kelimelere turkce karakterleri katmasi icin duckduckgo'nun internet arayuzunu1 kullandim). Dedigim gibi, kelimelerin karsiligini bulmak, anlami kavrayip, zihninde canlanan resmi turkce kelimelerle yeniden boyadigin bir ressamlik isi. Makine cevirmesi isi degil.
Ceviri neden onemli? Turk Monerocular olarak digerlerine, isterlerse yeni gelenler olsun, isterlerse baska kriptoparalari coktan tanimis kisiler olsun, isterlerse egitimli-egitimsiz, Monero hakkinda konustugumuz zaman sozlerimiz acik, anlasilir ve GUC tasir olmali. Eger agzindan, "Monero ring signacirs, konfidensiyil tiranzaksins, daynamik bloks gibi ozellikleri ile one cikan bir pirayvit dicitil kestir," gibi bir obek cikarsa yaptigin sey havayi turk agzinin ses ahengine yakismayan titresimlerle doldurmaktir. Bunun yerine sunu dene, "Monero cember imzalar, gizli islemler, esnek bloklar gibi ozellikleri ile one cikan, gizlilik koruyan bir sanal paradir." Oldukca sade, ingilizce kelimeleri telaffuz edebildigimiz icin bos ustunluk takintisindan uzak. Olabildigince sade.
Ikna olmadin? Sorun degil, istedigin agzi kullanmakta ozgursun. Senden once, bu calismay ben kendim icin yaptim. Egreti, ecnebi kelimeler kullanarak yuzumu kizartmak yerine; Monero, kriptoanarsi, sifrepunk dusuncelerini turkce dilinde uygun karsilaklari ile konusmak, benim agzima GUC katacaktir. Dusunceleri yalin ve acik aktarabilmek GUC'tur.
Gurur
Bununla birlikte ceviri turk diline katmis olmaktan gurur duydugum bir kac ornege bakalim:
- node: dugum. Butun ovguyu uzerime alamam. Buyuk ihtimalle zaten bilgisayar muhendisligi okuyan arkadaslar bu ceviriye uni'de rastlamisir. Konusurken, yazarken, "Knk nodeunu tekrar baslat," gibi bir sey yazmak yerine duz bir sekilde "dugumu tekrar baslat" dememi sagliyor.
- ring sig: cember imza. Kisa ve acik.
- consensus: gorus birligi.
- fungible: esnitelikli(lik). Btc'de olmayan sey, onun achilles tendonu. Monero'da olan ve onun gizlilik kalkaninin ayrilmaz parcalarindan olan sey. Paranin tasimasi gereken ozelliklerinden.
- custodian: emanetci. Baskasina anahtarlarini emanet etmek zorunda oldugun cuzdan cesitleri.
- self-custody: ozemanet. Kendi kendinin anahtarlarinin emanetcisi oldugunu belirten ceviri.
- decoy: sahteler. Monero'da senin paran 15 tane diger sahte elemanlar arasinda gizlenir.
- tail emission: ardil uretim. Cidden, "kuyruk salinimi" demeyi mi tercih edersin? Sozun GUC tasimali, yuz kizarikligi degil.
- incentive: egilim. Insan davranisindaki en belirgin yonelimler.
- clearnet: acikag.
Kaygi
Bununla birlikte elbette mukemmel degilim. Turkcede ifade ederken daha iyi alternatifini bulamadigim tek bir kelime cevirisi var:
- coin: koin. Ne diyelim, demir para mi, akce mi, bozuk para mi? Sadece "coin" olarak yazmaya devam eedebilirsin, ama turkce yazildigi gibi okunan bir dildir.
Sonuc
MoneroBahce.com yayinda ve hizmete hazir. Ac ve biraz gezin. Oku ve ogren. Eger kirik baglanti, yazim hatasi, veya daha GUCLU kelime cevirisi onerilerin varsa beni bul2.
Ilginc? Monero yollayarak alan adi kayit bedeline yardimci ol. Monero kullanmayi ogrenmek istiyorsan MoneroTurko signal grubuna katil.
88JiTX1ZuqXjEhVrxQRZBAX9VTBjzaBYUbh9Y85mL4Am7zkAVnDzxX4HMJdqSWcDMWSqyXShN9vuvYMySGTeYaRb3nc3H4w